ENIGMA: THE IMITATION GAME – Zamanla Savaşın Hikâyesi

ENIGMA

“Bazı insanlar Almanlarla savaşta olduğumuzu düşünüyorlardı ama yanlış.

Zamanla savaştaydık.”

ENIGMA

Bilgisayar biliminin kurucularından, matematikçi Alan Turing aynı zamanda bir kriptolog.

Geliştirdiği Turing testi ile bilgisayarların düşünme yetisini geliştirme konusunda bir kriter öne sürerek, bu algoritma tanımı ile modern bilgisayarların kavramsal temelini atmış. Turing II. Dünya Savaşı sırasında Alman “Enigma” adı verilen şifrelerinin kırılmasında çok önemli bir rol oynadığı için savaş kahramanı sayılmış. Adı anısına verilen ve bilgisayar biliminin Nobel’i sayılan Turing Ödülü ile de akademik bilişim dünyasının bir parçası olmuş.

ENIGMA & Turing’in hikayesi

Enigma, Alan Mathison Turing’in hayatı üzerinden II. Dünya Savaşı’nın kritik bir dönemini mercek altına alıyor.

Almanlar ’ın kullandığı Enigma adlı şifreleme makinasının yarattığı kodları çözmek için İngiltere’de matematikçilerden oluşan bir grup kurulur ve zaman içerisinde Turing bu grubun lideri olur. Turing’in çocukluğundan itibaren var olan sosyal uyumsuzluğu ve eşcinselliğinin fark edilme endişesi süreci zorlar. . Zorlu kişiliği ve sıradışı davranışlarını yüksek zekâsı ile beraber harmanlayan matematikçi Turing, Nazilerin kullandığı Enigma kodunu çözmek için bir makine tasarlar. Tüm olumsuzluklara rağmen Turing, “Makinesi”ni çalıştırmayı başarır ve savaşın seyrini değiştirir.

Turing, 1952 yılında polise başvurup eşcinsel olduğunu açıklar. Dönemin yasalarına göre, eşcinsellik suçlamasından yargılanıp 1 sene boyunca kimyasal olarak hadım etme yöntemi olarak kullanılan östrojen iğnesi vurulmaya mahkûm edilir. Mahkumiyetinden iki yıl sonra ölür ve ölümü hala gizemini korumaktadır.

ABD yapımı uyarlamada filimin gerçek bir hikâyeyi anlatan dramatik konusunun yanında,  matematikçi Alan Turing ‘i Benedict Cumberbatch canlandırıyor ve bu bile  filmi izlenmeye değer yapıyor.

İyi seyirler…

REPLİKLER

“Bazı insanlar Almanlarla savaşta olduğumuzu düşünüyorlardı ama yanlış. Zamanla savaştaydık.”

“Savaş tek başına iki koca yıl daha sürüp gitti ve her gün kanımıza bulanmış o hesapları yapıp durduk. Her gün kimin ölüp kimin yaşayacağına karar verip müttefiklere zafer kazanmaları için yardım ettik ama kimse bilmiyordu. Stalingrad… Ardenler Normandiya İşgali. Bütün zaferler sağladığımız istihbarat olmadan mümkün olamazdı. İnsanlar savaştan medeniyetler arasındaki “destansı savaş” diye bahsediyorlardı. Zulme karşı özgürlük, Nazizm’e karşı demokrasi! Toprağa akan milyonlarca askerin kanı, okyanusları ezen gemi filoları, gökyüzünden bomba bırakan uçaklar, ta ki güneş gökyüzünden çekilene kadar devam ediyordu. Savaş bizim için bu değildi. Bizler yalnızca İngiltere’nin güneyindeki küçük bir köyde yarım düzine bulmaca meraklısıydık.”

“- Makineler insanlar gibi düşünebilirler mi?

– Çoğu insan düşünemeyeceğini söylüyor.

– Siz çoğu insan değilsiniz.

– Mesele aptalca bir soru soruyor olmanız. Elbette makineler de insanların yaptığı gibi düşünebilirler. Makine insandan farklıdır. Dolayısıyla farklı düşünürler. İlginç soru şu ki, bir şey yalnızca sizden farklı düşündüğü için bu düşünmediği anlamına mı gelir?”

“Siz çilek seversiniz, ben buz pateninden nefret ederim, siz duygusal filmlerde ağlarsınız, bense polene alerjiğimdir. Beynimizin farklı çalıştığı, farklı düşündüğümüz anlamına gelmiyorsa farklı zevkler, farklı tercihlerdeki amaç nedir?”

“Çok büyük bir sistemde küçük bir dişlisiniz ve komutanınızın emrettiğini yapacaksınız.”

“- Neden bir makine yapıyorsunuz ki?

– Enigma son derece iyi tasarlanmış bir makine. Bizim sorunumuz ise onu yenmek için yalnızca insan gücü kullanıyor olmamız. Peki yalnızca bir makine diğer bir makineyi yenebilirse?”

“Bugün o makinelere bilgisayar diyoruz.”

“– Ne okuyorsun sen?

-Kriptografi hakkında bir şey.

– Gizli mesajlar gibi mi?

-Gizli değil. Harika kısım da bu. Herkesin görebildiği mesajlar ama anahtarı yoksa kimse ne anlama geldiğini bilemez.

– Konuşmaktan ne kadar farklı? İnsanlar birbiriyle konuşurken ne demek istediklerini asla söylemezler. Başka bir şey söylerler ve senden yalnızca ne demek istediklerini anlaman beklenir.”

“– Beni dövmelerinin tek sebebi onlardan daha akıllı olmam.

– Hayır, seni dövmelerinin sebebi farklı olman.”

”Bazen kimsenin hayal edemediği şeyleri hayal edip yapabilen insanlar vardır.”

İnsanlar şiddeti son derece tatmin edici bulurlar. Ancak tatmin yok olunca eylemin de içi boşalır.”

FİLMİN KÜNYESİ

Yönetmen:                        Morten Tyldum

Yapımcı               :               Nora Grossman, Ido Ostrowsky, Teddy Schwarzman

Hikâye Alan Turing:       The Enigma–Andrew Hodges

Uyarlama:                          Graham Moore

Oyuncular:                         Benedict Cumberbatch, Keira Knightley, Matthew Goode, Rory Kinnear

Yapım yılı:                          2014

Süre:                                     114 dakika