BOOKSIAY © ⋆ GROUNDHOG DAY ⋆ Düne benzeyen bugünler ⋆ FİLMLER

GROUNDHOG DAY- Düne Benzeyen Bugünler

GROUNDHOG DAY

GROUNDHOG DAY / Bugün Aslında Dündü
“Bugünün tarihi ne?
-Bugün 2 Şubat dağ sıçanı günü.
-En kötü kısmı, yarın sen tüm bunları unutacaksın.”

Zaman zaman yaşamımızın tamamında ya da bazı dönemlerinde, birbirine benzeyen günleri tekrar eder dururduk. Bize sorulan “Ne var ne yok?” sorusuna verdiğimiz cevaplar: “Bildiğin gibi”, “Hep aynı”, “Valla, yeni bir şey yok” şeklinde olurdu. Ancak, hiçbir dönem 2020 günleri kadar sıradanlaşmamıştı. Covid 19 salgını, tıpkı filmdeki kar fırtınası gibi bizi “Düne Benzeyen Bugünlerimizle” aynı zaman dilimine kilitledi sanki. Sokağa çıkmanın bile kısıtlandığı bu günlerde, 2021 de benzer bir düzende devam ediyor. Groundhog Day filminin bir sahnesinde, kahramanımız Phil barda tanıştığı bir adama “Aynı yerde sıkışıp kalırsan, hep aynı günü yaşarsan ve bunu değiştirmek için elinden bir şey gelmezse ne yaparsın?” diye sorduğunda, adam “Hayatımı iyi özetledin” diyerek söz ettiğimiz benzerliği çok net açıklıyor.

Yaşadığımız gün ne kadar farklı içerikteyse o kadar farklı deneyime sahip oluyoruz. Sizce hayat, o deneyimlerin hatırlandığı anılar topluluğu mudur? Hatırlamak, hayata devam etmek için midir? “Coco’nun ölüler diyarına” gittiğinde duyduğu, “Ölüm hayatın doğal bir sürecidir, asıl ölüm kişinin tamamen hatıralardan silinmesi ve unutulmasıyla gerçekleşir ”cümlesi geçerli midir? Filmdeki kahramanımız Phil ’in dediği gibi “en kötü kısmı yaşananların unutulması mıdır?”

Harold Ramis tarafından yönetilen Groundhog Day, 1993 yılında sinemalarda gösterilmiş bir komedi filmi. Hikâyemizdeki kahramanımız hava durumu sunucusu Phil Connors, 1 Şubat’ta Yapımcı Rita Hanson, kameraman ile her yıl yapılan Kunduz Festivali için Punxsutawney kasabasına seyahat ederler.

2 Şubat’ta Phil, otelde saatli radyoda Sonny & Cher’den “I Got You Babe” şarkısıyla uyanır:

“Babe,
I got you babe
I got you babe”

Phil, haberleri dinleyerek hazırlıklarını yapar, otelde kahvaltısını yapar ve baharın başlangıcı ile ilgili kararı verecek dağ faresinin kulübesine doğru yola çıkar. Yaklaşık 120 yıldır yapılan bu etkinliklerde kahramanımızla aynı adı taşıyan dağsıçanı Phil, yuvasından çıktığında gölgesini görürse kışın altı hafta daha süreceğine, görmezse baharın o yıl erken başlayacağına inanılmaktadır.Dağsıçanı Phil yuvasından çıkar. Gölgesini görür ve kış mevsiminin altı hafta daha süreceği ilan edilir. Phil ve ekibi haberler için çekimleri yaparlar. Fakat kar fırtınası bölgeyi vurur ve seyahatlerine engel olur.

Reklamlar

Phil geceyi Punxsutawney’de geçirmek zorunda kalır. Buraya kadar hayat normal seyrindedir ve bir sonraki sabah, Phil tekrar radyoda “I Got You Babe” şarkısı ve DJ’in aynı esprisiyle uyanır. Tarih yine 2 Şubat’tır. Phil bir şeylerin farkına varmaya başlar ve içinde sıkışıp kaldığı zaman kıskacından kurtulmak için çareler ararken hayatla ilgili istekleri, beklentileri ve sahip olduğu zaman boyunca yaptıkları onu değiştirmeye başlar.

Yayınlandığı dönemde, “Groundhog Day/Bugün Aslında Dündü” filmi felsefe dergilerinde ucu varoluşçuluğa dek uzanan tartışmalara neden olmuş.

Harvard Üniversitesi profesörlerinden, filozof Stanley Cavell, New York Times’ın “Sizce 20. yüzyılda çekilen ve bundan 100 yıl sonra izlenecek, tartışılacak ve hatırlanacak film nedir?” sorusuna “Bugün Aslında Dündü” yanıtını vermiş.

Film sıradan bir komedi filminden çok, tanıdık bir öyküyü anlatıyor. Varoluş serüveni ve ruhsal gelişimin hikâyesini. Phil’in ruhsal olgunlaşmasını tamamlayana dek aynı hayatı yeniden yaşadığını düşünebiliriz.

Bu aslında insanlığın en temel öyküsü.

Elisabeth Kubler-Ross * “Ölüm ve Ölmek Üzerine”

Size ilginç bir bilgi daha vereyim. Filmin ilk senaristi Danny Rubin, senaryoyu Elisabeth Kubler-Ross’un “Ölüm ve Ölmek Üzerine” adlı kitapta anlattığı “ölümün 5 evresi” üzerine kurgulayarak uyarlamış: İnkâr, öfke, pazarlık, depresyon ve kabullenme. Filmi seyrederken Phil’in tüm bu süreçlerden geçtiğini göreceksiniz.

Filmde, Mihaly Csikszentmihalyi’nin bahsettiği “akışı kabullenmenin ” önemini, “ölümle yaşamı” aynı şekilde kucakladığın anda ortaya çıktığını ve işleri yoluna soktuğunu da fark edeceksiniz.

Ayrıca günümüzün “kontrol delisi” bireylerine de bir mesaj var:

Değil yarınki hava durumunu, gerçekten yarın olup olamayacağını bile bilemeyecek hale gelebilirsin. Her şeyi kontrol edemezsin.

Sakın endişe etmeyin, işin içine felsefeyi bu kadar karıştıran benim. Her zamanki gibi. Gerçekten ailece ya da sevgilinizle, arkadaşlarınızla çok keyif alarak izleyeceğiniz bir yapım. Siz de izlerken kendi çıkarımlarınızı bulabilirsiniz…

Repliklerin içine Phil’in her sabah uyandıran, Sonny & Cher’in şarkısının çeviri sözlerini de ekliyorum. Artık klasikleşen bu parçanın güzelliği de burada dursun… Özellikle genç sevgililer bayılacaktır.

Sadece içindeki gerçekleri hatırlamak için bile seyretmeye ve dinlemeye değer…

GROUNDHOG DAY / BOOKSIAY

REPLİKLER

Reklamlar

Sonny & Cher'den "I Got You Babe"
Genç olduğumuzu ve bir şey bilmediğimizi söylüyorlar
Büyüyene dek anlayamazmışız
Eh, bütün bunlar doğru mu bilmiyorum
Çünkü sen bana sahipsin ve bebeğim, ben de sana.
Sana sahibim bebeğim, Sana sahibim bebeğim
Aşkımızın kirayı ödemeyeceğini söylüyorlar
Daha kazanılmadan paramız harcanıp bitecekmiş
Galiba evet, elimizde para yok
Ama en azından neyimiz olduğunu biliyorum
Bebeğim, Sana sahibim bebeğim, Sana sahibim bebeğim
İlkbaharda çiçeklerim var
Yüzüğümü takman için sen varsın
Ve üzgün olduğumda, sen bir palyaçosun
Ve korktuğumda, sen her zaman yanımdasın
Saçının fazla uzun olduğunu söylemelerine izin verme
Çünkü umurumda değil, sen varken hiçbir şey yanlış gidemez
O zaman koy küçük elini benimkine
Tırmanamayacağımız dağ tepe yok
Bebeğim, Sana sahibim bebeğim, Sana sahibim bebeğim
Sana sahibim, elimi tutman için
Sana sahibim, anlaman için
Sana sahibim, benimle yürümen
Sana sahibim, benimle konuşman için
Sana sahibim, iyi geceler öpücüğü için
Sana sahibim, beni sımsıkı sarman için
Sana sahibim, gitmene izin vermem
Sana sahibim, beni sevmen için
Sana sahibim bebeğim