THE PLATFORM – Asıl Soru, Ne Yiyeceğiz?
THE PLATFORM
“-Ama ben onları ikna etmek istiyordum.
– İkna oldular.
– “B*K”la mı?
– Dayanışmadan daha etkili.
– Bakalım yukarıdakileri ikna edebilecek miyiz?
-Hayır, onlar beni dinlemez.
-Neden?
-Çünkü yukarı doğru “s*çamam” hanımefendi.”
The Platform / El Hoyo
THE PLATFORM Netflix’te yayınlanan nefis bir İspanyol bilim kurgu filmi. İspanyol sineması çok başarılı yapımlarla öne çıkıyor. Bu film After the Dark: The Philosophers, The Zero Theorem ve Mother filmlerinden sonra son yıllarda izlediğim en başarılı felsefi filmlerden biri “El Hoyo”
Başlarken, zengin çeşitli ve bol malzemelerle, iştah açıcı yemeklerin titizlikle hazırlandığı bir mutfak görüyoruz.
Ancak bu şatafatlı mutfak sizi yanıltmasın. Asıl hikâye yemekler tamamlandıktan sonra başlıyor. Gözlerinizi açıyorsunuz. Hapishane odasına benzeyen bir yerde uyanıyorsunuz. Karşınızda bir adam ve bir yatak. Bu odanın tam ortasında dikdörtgen bir delik. Delikten aşağıya ve yukarıya bakıyorsunuz. Her iki tarafta da aynı deliklerin iç içe geçmiş haliyle aynadaki yansımaları gibi odalar, dikey şekilde uzayıp gidiyor.
Kule şeklindeki bu hapishanede, en üstte bulunan mutfaktaki yemeklerin, yukarıdan aşağıya ortadaki delikten mahkûmlara, kademeli olarak gönderildiği bir platform var.
Kat “sıfır” da yolculuğuna başlarken, muhteşem bir ziyafet sofrası şeklinde olan bu platform, yukarıdakilerin talanlarıyla aşağıdakilere çöp yığını olarak ulaşıyor.
Kahramanımız Goreng’in sigarayı bırakmak ve Donkişot’u okumak için gönüllü girdiği bu yerde, platformun yolculuğuyla birlikte, tüm zamanların en ustaca yazılmış, tasarlanmış ve yönetilmiş sorgulamalarıyla baş başasınız. Dante yaşasaydı bu senaryoyu ve replikleri ayakta alkışlardı.
Platform içeriğindeki temel konu olan insanın ihtiyaçları söz konusu olunca aklımıza Maslow gelir.
Maslow’un ihtiyaçlar Hiyerarşisini
Maslow, gereksinimleri şu şekilde kategorize eder:
- Fizyolojik gereksinimler (nefes alma, besin, yemek, su, cinsellik, uyku, sağlıklı metabolizma, boşaltım)
- Güvenlik gereksinimi (beden, iş, kaynak, ahlak, aile, sağlık ve mülkiyet güvenliği)
- Ait olma, sevgi, sevecenlik gereksinimi (arkadaşlık, aile, cinsel mahremiyet)
- Saygınlık gereksinimi (özsaygı, özgüven, başarı, başkalarına saygı duymak, başkaları tarafından saygı duyulmak)
- Kendini gerçekleştirme gereksinimi (erdemli, yaratıcı, içten, problem çözücü, önyargısız ve hakikatleri kabul eder olmak)
Belirli bir kategorideki gereksinimler tam olarak karşılanmadan kişi bir üst düzeydeki kategorinin gereksinimlerini algılamaz, böyle gereksinimleri yoktur. Örneğin, günlük olarak karnını doyurabilen fakat güvenlik içinde bulunmayan, kendini sürekli olarak olası bir tehdit altında algılayan bir insanın, dünya görüşünü geliştirmek için kitap okumak gibi bir gereksinimi yoktur.
Maslow’a göre psikologların yapması gereken, bireyin kendini gerçekleştirme(self-actualization ‘kendini gerçekleştirme’) aşamasına gelmesinin önündeki engelleri ortadan kaldırmasına yardım etmektir. Film, sosyolojik ve psikolojik boyutta bu alanı derinlemesine kesip biçmiş. İnsani değerleri hayvansal duyguların sınırlarında sorgulamış.
Aydınlanmanın, kendini gerçekleştirmenin son boyutu, inanç sistemi olduğu için, teoloji de bu neşterden nasibini almış. Öylesine net bir sorgulama var ki, tüm sadeliği ile gözlerinize ve düşüncelerinize teslim edilmesinin ustalığına hayran oluyorsunuz.
İzledikten sonra Donkişot, birey, toplum, devlet, Delik ( Çukur) tanrı ve mesaj üzerine düşünün, yorumlara ekleyin.
Tabii meraklı ve cesursanız!
Seyrederken şiddet içeren sahnelerde midenizi yatıştırmak için tedbirli olun…
REPLİKLER
“İnsanlar üç gruba ayrılır: Yukardakiler, aşağıdakiler ve düşenler…”
“ Yukarıda olanlar yanıt vermez! Neden? Yukarıda oldukları için tabi…. “
“Bay Trimagasi siz bu çukurun nasıl işlediğini biliyor musunuz? Tabi, burada olay “yemek”
“Mantıklıyım. Mantıklı olan yiyecekleri paylaşmaktır.”
“ Yukarıdakiler bir komünisti dinlemez! Ben de aşağıdakilerle başlarım. Aşağıdakiler aşağıdadır Goreng”
“ Ben bir kitap getirdim!”
“Yönetimin hiçbir şekilde vicdanı yoktur.”
“ Hayatta kalmanız buna bağlıymış gibi “mesajı” korumalısınız.”
FİLMİN KÜNYESİ:
Yönetmen: Galder Gaztelu-Urrutia
Senarist: David Desola,Pedro Rivero
Oyuncular: Iván Massagué,Antonia San Juan,Zorion Eguileor,Emilio Buale Coka
Yayın Tarihi: 2019
Süre: 94 dk.
Ülke: İspanya
7 cevap
[…] THE PLATFORM – Asıl Soru, Ne Yiyeceğiz? […]
“Sen komünist misin?” diye sorunca yarıldım. Güzel film.
Evet, standart tepki 😉
Herkese yetecek kadar yemek veriyorsun ama nasıl paylaşacaklarını insanlığa bırakıyorsun. Su akarken küpünü doldur mantığıyla hareket eden insanlar bir süre sonra diğer katlarda uyanabileceklerini düşünmeden ve empati yapmadan gereğinden fazla tüketerek sistemi temelden bozuyorlar. Her dakikasında insanlığımı sorgulatan son yıllarda izlediğim en etkileyici filmdi.
Hayattaki iniş çıkışlar herkes için geçerli. Ama dediğin gibi bunu düşünmeden yaşıyoruz. Ve köpekli kadının hayali, tüm yöneticilerin yanılgısı. Asla kendiliğinden olmuyor. İnsan egosu, kurallar ve baskı olmadan düzenlenemiyor.
Çok detaylı bir inceleme olmuş. Ellerinize sağlık.
Teşekkür ederim 🙂